“Het leuke van het vak schrijven is dat je het nooit leert.” – Simon Carmiggelt.
Het schrijven van een verhaal of gedicht is veel meer dan het verzamelen van gedachten en woorden en deze in begrijpelijke taal samenvoegen tot één geheel. Ik krijg langzaam maar zeker in de gaten dat schrijven een leven lang leren is. Hoe meer ik lees, over schrijven an sich maar ook gewoon het lezen van romans of verhalen- en gedichtenbundels, kom ik tot het besef dat het schrijven van iedere verhaal of gedicht leidt tot nieuwe inzichten, nieuwe technieken en nieuwe uitdagingen. Je raakt niet uitgeleerd.
Ik heb het ook mogen ervaren doordat ik inmiddels van verschillende mensen naast complimenten ook tips en trucs aangereikt krijg. Mensen die zelf schrijven of redacteur zijn of veel gelezen hebben en op die basis een behoorlijke kennis hebben opgedaan. Mensen die mij wijzen op punten waar verbetering in zit, in kan zitten, of gewoonweg een geschreven stuk, onderbouwd, naar de prullenbak verwijzen (it still hurts 😉 ).
Ik bemerk dan ook dat mijn stijl zich ontwikkelt. En niet alleen mijn stijl, ook het proces er omheen. Waar ik voorheen een tekst schreef en vrij snel online publiceerde lees en herlees ik mijn stukken nu vaker en kritischer (en ook dat is nog steeds voor verbetering vatbaar overigens). En met het lezen en herlezen komt ook het herschrijven van zinnen die ik na het lezen zelf toch niet meer zo mooi vindt als ik eerst vond of tot de conclusie moet komen dat die ene briljante zin niet past in het geheel (kill your darlings). Die ontwikkeling is eigenlijk alleen maar goed. Uiteindelijk wordt het eindresultaat beter. Althans, dat hoop ik, want daar doe je het per slot van rekening voor.
Een stuk tekst staat niet gelijk als een huis dus. Na het schrijven begint het laten rusten. Niet meer lezen. Gewoon laten rusten. Ik ga iets anders schrijven bijvoorbeeld. Na een periode van minimaal een maand lees ik weer terug wat ik geschreven heb. Ik heb dan een meer onbevooroordeeld beeld van wat ik lees. Als ik een zin net heb geschreven en ik herlees hem weer vlak daarna heb ik hem namelijk nog steeds in mijn gedachten. Doe ik dat een maand later dan is dat hele idee van waarom ik die zin zo formuleerde weg en kan ik het meer open bekijken en beoordelen of die zin nog wel zo lekker loopt. Zo niet? Herschrijven en weer laten rusten. Maar dat is toch nog steeds verdomde lastig. Het idee van het schrijven van een verhaal of gedicht is dat je iets wil overbrengen, iets wat in je creatieve brein is ontsproten en je wil dat graag op papier zetten. Maar met het laten rusten verdwijnt soms ook de originele gedachte. Wat wilde ik ook alweer overbrengen?
Daarnaast is het een uitdaging om je verhalen dusdanig op te stellen dat je de fantasie van je lezers prikkelt. Je wil dat ze zelf in hun brein een beeld vormen, en dan is het de kunst om dat beeld wat jij hebt in je verhalen op te roepen. Niet door het te laten zien maar door het ze te laten ervaren (show, don’t tell). Pfew.. dat is een partij lastig. Dat vereist een afstand tot je tekst die je pas krijgt als je daadwerkelijk met een blanco geest je eigen tekst weer leest. Roept het dan nog steeds dat beeld op wat je over wilde brengen? Tekst analyse is dus een belangrijke eigenschap. Niet mijn sterkste kant eerlijk gezegd. Leren dus.
Uitdagingen genoeg als beginnend schrijver maar ook als al gevestigd schrijver. Vooral taal is onderhevig aan verandering. Nieuwe uitdrukkingen, spelling, betekenissen van woorden die wijzigen door de jaren heen. Bijblijven in je vakgebied, taal dus, is een vereiste. Voor de meeste beroepen het geval natuurlijk. Ik heb nog een lange weg te gaan maar geniet nu al van de uitdaging en het vooruitzicht.